صفحات (پیوندهای خارجی)

شنبه، اردیبهشت ۱۳، ۱۳۹۹

دو قرن سکوت | عبدالحسین زرین‌کوب


آثار زیان‌بخش حمله اعراب به ایران

یکی از آثار شوم و زیان‌بخش حمله‌ی اعراب به ایران، محو آثار علمی و ادبی این مرز و بوم بود، آنان کلیه‌ی کتب به زبان عجم را به عنوان آثار کفر از میان بردند و بسیاری از کتابخانه‌‌های ایران را سوزاندند، با این همه بعضی از آقایان در این باب تردید دارند و این تردید چه لازم است؟ برای عرب که جز قرآن هیچ سخن را قدر نمی‌دانست حفظ آن کتب چه فایده داشت؟ پیداست که چنین قومی تا چه حد می‌توانست به کتاب و کتابخانه علاقه داشته باشد.

دولتشاه سمرقندی می‌نویسد: عبدالله‌طاهر به روزگار خلفای عباسی امیر خراسان بود، روزی در نیشابور به مسند نشسته بود که شخصی کتابی به تحفه پیش او آورد، پرسید: چه کتاب است؟ مرد گفت: حکایت‌هایی است که حکما بنام شاه انوشیروان جمع کرده‌اند و خواندنش مفید افتد، امیر فرمود: ما مردم قرآن‌خوانیم و جز قرآن و حدیث پیغمبر چیزی نمی‌خوانیم، سپس فرمود آن کتاب را در آب انداختند و حکم کرد که در قلمرو وی هر جا از عجم کتابی بود جمله را بسوزانند!!!

یکی از بهانه‌هایی که عرب برای مبارزه با زبان و خط ایران داشت این نکته بود که خط و زبان مجوس را مانع نشر و رواج قرآن میشمرد به همین سبب هر جا که در شهر های ایران به کتاب و کتابخانه برخوردند با آنها به مخالفت برخاستند. در مقابل، ایرانیان نیز به تلافی حتی آنان که آیین مسلمانی را پذیرفته بودند، تازی را نمی‌آموختند و از اینرو نماز و قرآن را نیز نمی‌توانستند به عربی بخوانند. در کتاب تاریخ بخارا آمده است: مردم بخارا عربی نخوانستندی آموختن و چون وقت نماز شدی مَردی در پس ایشان بانگ زدی و آنان فقط رکوع و سجود کردندی.
باری، بدین‌گونه بود کتاب‌هایی که در زمان خود در زمینه‌های پزشکی، ستاره‌شناسی و دینی بی‌همتا بودند به دست این سبک‌مغزان افتاد که از جهنم هولناک صحرای عرب پا به بهشت ایران گذارده بودند و آنچه کردند هم در اندازه‌ی فهم و شعورشان بود و نباید به آنان خُرده گرفت!!!

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

نظرتان درباره این پست را به اشتراک بگذارید.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.