تغییر و دستکاری
در نامهای خاص و اسامی جغرافیایی در زمان رضاشاه
نامهای خاص و از جمله نامهای جغرافیایی، الزاماً در زبان امروزی هر جامعهای و از جمله در زبان فارسی معنا ندارند. این نامها، از روزگاری کهن تا به امروز باز رسیدهاند و دست تاریخ و زبانشناسی تاریخی از آنها کوتاه است. معنای بسیاری از این نامها که بطور قطعی مشخص نیست بازمانده کدام زبان یا زبانهای باستانی هستند، در گذر زمان فراموش شده و از دست رفتهاند. نامهای خاص علاوه بر اینکه ممکن است قدمتی بسیار داشته باشند، در طول زمان دچار تلطیف و تحول شده و گاه با تغییراتی در شکل تلفظ یا کتابت آن، به زبان معیار هر دورهای نزدیک شده و سازگاری یافته است. تلاش برای معناگذاری هر نام خاصی با معیارهای لغوی و دستوری زبان فارسی، میتواند عملی نادرست و گمراه کننده باشد. چرا که بسیاری از نامهای خاص ریشه در زبانهای شناخته یا ناشناخته کهن دارند و شکل تغییر یافته و تلطیف شده آن به زمان تداول زبان فارسی رسیده است. بر همین اساس، آنچه امروزه در کتابچههای نامگذاری اطفال به عنوان معنای نامها نوشته میشوند، عمدتاً محصول ذوق و سلیقه گزارندگان آن است.
برای مثال، نام «بیسْتون» که امروزه عدهای آنرا به اشتباه «بیسُتون» تلفظ میکنند و معنای «بدون ستون» از آن بر میآید، بازماندهای تطور یافته از «بغستان» است که همان نیز ممکن است بازمانده شکل کهنتر و ناشناخته دیگری باشد.