جدول تعیین نام سالِ
هجری خورشیدی در دوره‌ی ۱۲ ساله‌ی‌حیوانی
در فرهنگ فارسی - تهیه شده توسط استاد محمدرضا صیاد (استاد و پیشکسوت تقویم و رویت
هلال ماه)
این جدول سه قسمت
دارد: قسمت‌های فوقانی، راست و میانی که به ترتیب دو رقم سمت چپ، دو رقم سمت راست و
نام سال هجری خورشیدی را مشخص می‌کنند. با استفاده از این جدول می‌توان نامِ سالِ ۲۱۰۰ سالِ هجری خورشیدی (۰ - ۲۰۹۹) را تعیین نمود. برای آشنایی با روش استفاده
از این جدول به ذکر مثال زیر می پردازیم.
مثال: نام حیوانیِ سال ۱۴۰۰ هجری خورشیدی را تعیین می‌کنیم:
از قسمت‌های فوقانی
(سمت چپ) و راست جدول به ترتیب اعداد ۱۴ و ۰۰ را مشخص می‌کنیم. از خانه‌های مربوط به
اعداد یاد شده، دو خط به ترتیب یکی به سمت پایین و دیگری به سمت چپ در نظر می‌گیریم.
در قسمت میانی جدول، در خانه مربوط به تلاقی این دو خط، کلمه «گاو» نوشته شده است.
بنابراین، نام حیوانیِ سالِ ۱۴۰۰ هجری خورشیدی «گاو» است.
نام فارسی سال‌های
دوازدهگانه حیوانی در فرهنگ فارسی به ترتیب عبارتند از:
موش - گاو
- پلنگ - خرگوش - نهنگ - مار - اسب - گوسفند - میمون
(بوزینه) - مرغ (مرغ خانگی) - سگ - خوک.
این ترتیبِ نام‌های حیوانی سال‌ها را
ابونصر فراهی در نصاب الصبیان چنین به نظم درآورده است:
موش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار
زان
چار چو بگذری نهنگ آید و مار
آنگاه به اسب و گوسفند است حساب
حَمدونه و مرغ و سگ و خوک آخر کار
نام ترکی سال‌های
دوازدهگانه حیوانی در فرهنگ فارسی به ترتیب عبارتند از: (ییل = سال)
سیچقان ییل (کَسکُو
ییل) - اود ییل (سِغر ییل) - بارس ییل - توشقان ییل (تَفشان ییل) - لُوی ییل -
ییلان ییل - یُونت ییل - قُوی ییل - بیچی ییل (بیجین ییل) - تُخاقُوی ییل (تُغاقُوی
ییل/ داقوق ییل) - ایت ییل - تُنگوز ییل (تُونگوز ییل).
نام تاتاری سال‌های
دوازدهگانه حیوانی در فرهنگ فارسی به ترتیب عبارتند از: (ییل = سال)
سیچقان ییل (تیچقان
ییل) - سی‌يیر ییل (ئۈگیز ییل) - بارىس ییل (ئاریسلان ییل) - تۇشقان ییل (قۇيان ییل)
- لەو ییل (ئاجداھا ییل) - يیلان ییل - يیلقى ییل (ئات ییل) - قۇی ییل(ساریق ییل)
- بیچین ییل (مايمیل ییل) - تاویق ییل - ئېت ییل - دۇنغیز ییل.
نام مغولی سال‌های
دوازدهگانه حیوانی در فرهنگ فارسی به ترتیب عبارتند از: (جیل = سال)
قولوغنه جیل - هوکر
جیل - بارس جیل - تائولای جیل - لو جیل - موغائی جیل - مورین جیل - قوین جیل - بچین
جیل - تکیه جیل - نوقائی جیل - غلقائی جیل.
نام عربی سال‌های دوازدهگانه حیوانی در فرهنگ فارسی به ترتیب عبارتند از:
فاره - بقر - نمر - ارنب - تمساخ - حیه - فرس - غنم - حمدونه - داقوی - کلب - خنزیر.
بقر به معنی گاو
مطلق؛ خواه نَر، خواه ماده باشد. به خلاف ثور که گاوِ نَر را گویند.
نام سال‌های دوازدهگانه
حیوانی در فرهنگ چینی به ترتیب عبارتند از:
سال موش (Zi) - سال گاو (Chou) - سال ببر (Yin) - سال خرگوش (Mao) - سال اژدها (Chen) - سال مار(Si) - سال اسب (Wu) - سال بز (Wei) - سال میمون (Shen) - سال خروس (You) - سال سگ (Xu) - سال خوک (Hai).
نام ختایی/ خُطّایی
(در استان سین کیانگ چین) سال‌های دوازدهگانه حیوانی در فرهنگ چینی به ترتیب عبارتند
از:
ژه - چیو - یم -
ماو - چن (جن) - صَر - وُو - وی - شِن - یود - شیو - خاپی (حامی).
نام چینیِ سال‌های
دوازدهگانه حیوانی به زبان چینی و (انگلیسی) به ترتیب عبارتند از:
Zi (rat) - Chou (Ox) - Yin (Tiger) - Mao
(Rabbit/ Hare) - Chen (Dragon) - Si (Snake) - We (Horse) - Wei (Sheep/ Ram) - Shen (Monkey) - You (Rooster) - Xu (Dog) - Hai (Pig/ Boar).
نام سال‌های دوازدهگانه
حیوانی در فرهنگ چینی به زبان انگلیسی به ترتیب عبارتند از:
Rat - Ox - Tiger - Rabbit (Hare) -
Dragon - Snake - Horse - Sheep (Ram) - Monkey -
Rooster - Dog - Pig (Boar)
روش محاسباتی:
اگر بخواهیم بدانیم که نام‌گذاری سالی با نام سال همزمان چینی-ایغوری آن تطبیق می‌کند یا نمی‌کند باید سالِ مفروض را ابتدا به سال گاهشماری میلادی، که آغاز و پایان آن تقریباً مقارنِ آغاز و پایان سال‌های گاهشماری دوازده‌حیوانیِ چینی-اویغوری است تبدیل کنیم؛ سپس عدد سه را از سالِ میلادی کسر و حاصل آنرا به عدد دوازده تقسیم کنیم، باقیمانده‌ی این تقسیم نماینده‌ی نام سال در دوره‌ی دوازده‌حیوانی است: به این صورت که ۱- موش ۲- گاو ۳- پلنگ ۴- خرگوش ۵- نهنگ ۶- مار ۷- اسب ۸- گوسفند ۹- میمون ۱۰- مرغ ۱۱- سگ ۱۲- خوک. اگر باقیمانده صفر (یا ۱۲ باشد)؛ سالِ خوک خواهد بود که آخرین حیوان در ترتیبِ نام‌گذاری حیوان‌های دوازدهگانه است.
در تقویم‌های سالیانه نجومی ایرانی، سال‌های شمسی به نام یکی از حیوان‌های دوازدهگانه نامیده می‌شود. برای تعیین نام هر سالی، باید ابتدا عدد شش را به عددِ سالِ مفروض اضافه کنیم و حاصل جمع را به عدد دوازده تقسیم نماییم. باقیمانده‌ی تقسیم مذکور نماینده نام سال به ترتیبی که در بالا به آن اشاره شد می‌باشد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
نظرتان درباره این پست را به اشتراک بگذارید.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.